Pretexting ontmaskerd: zo worden bedrijven online misleid

Dirk Voordeckers  //  

Deel dit bericht

Hallo, ik ben Dirk

Ik ben de enthousiaste man achter We aRe Connected. Als gespecialiseerde ondernemer, computerliefhebber en cijferaar zoek ik met jou de beste manier om je business online te doen groeien. Echte, duidelijke resultaten wil ik zien. Dat is de belangrijkste taak.

Op een druilerige maandagochtend ging de telefoon bij een klein familiebedrijf in Limburg. De persoon aan de andere kant van de lijn stelde zich voor als medewerker van de IT-dienstverlener. De toon was vriendelijk, de stem vertrouwd. Er zou een beveiligingsupdate nodig zijn en daarvoor hadden ze even toegang nodig tot de server. Geen valse voorwendselen, geen boze bedoelingen in de stem. Enkel een klein verzoek, dat uiteindelijk grote gevolgen zou hebben.

Wat het bedrijf op dat moment niet wist, is dat het slachtoffer was van een vorm van social engineering die sluwer is dan klassieke phishing of brute hacks: pretexting. Deze tactiek, gebaseerd op het bouwen van vertrouwen, is al jaren een stille kracht achter talloze datalekken en cyberincidenten. En net omdat het zo subtiel is, glipt het vaak onder de radar.

Wat is pretexting precies?

Pretexting is een vorm van social engineering waarbij een aanvaller zich voordoet als iemand anders met een geloofwaardig verhaal – het “pretext” – om zo gevoelige informatie los te peuteren. Waar klassieke phishing vaak werkt via generieke e-mails of sms’jes met alarmerende oproepen, gaat pretexting veel verder in de opbouw van een geloofwaardige context. Denk aan telefoontjes van zogezegde bankmedewerkers, e-mails van HR-diensten of zelfs fysiek contact met iemand die beweert van een externe partner te zijn.

Het gevaar zit hem net in die geloofwaardigheid. Pretexting vereist voorbereiding. De aanvaller doet research, kent de structuur van het bedrijf, weet welke systemen gebruikt worden, en speelt in op menselijke gedragingen zoals behulpzaamheid en de neiging tot gehoorzaamheid aan autoriteit.

Enkele voorbeelden uit de praktijk

Het klassieke voorbeeld van pretexting is dat van de zogenaamde IT-medewerker. Maar de tactiek kent vele gezichten:

  • Een aanvaller belt naar de financiële afdeling en stelt zich voor als een externe accountant die dringend een overzicht nodig heeft van de openstaande facturen.
  • Iemand stuurt een e-mail vanuit een vervalst adres dat erg lijkt op dat van de CEO, met de vraag om een vertrouwelijke lijst met personeelsgegevens door te sturen.
  • Een “leverancier” komt langs aan de receptie en vraagt toegang tot een netwerkpoort voor een snelle check-up van een router die zogezegd problemen geeft.

In elk van deze gevallen is het script goed voorbereid. De aanvaller speelt in op vertrouwen, tijdsdruk of loyaliteit. En telkens weer blijkt: de zwakste schakel is niet het systeem, maar de mens.

De rol van contentcreatie in het voorkomen van pretexting

Het lijkt misschien vergezocht: hoe kan contentcreatie nu een verschil maken in de strijd tegen zoiets sluw als pretexting? Toch speelt heldere, consistente en strategische communicatie een cruciale rol in preventie.

Contentcreatie, in de brede zin van het woord, helpt om een gedeeld bewustzijn te creëren binnen je organisatie. Denk aan:

  • Regelmatige interne updates over cyberveiligheid in de vorm van begrijpbare blogberichten, video’s of infographics.
  • Een heldere tone of voice in alle externe communicatie, zodat klanten en partners weten hoe jouw organisatie communiceert – en dus ook sneller kunnen opmerken wanneer iets afwijkt.
  • Testimonials, behind-the-scenes videocontent of fotografie die een menselijk gezicht geven aan je organisatie en duidelijk maken wie intern welke rol vervult.

Door consistent te communiceren versterk je niet alleen je merk, maar bouw je ook aan een interne cultuur waarin waakzaamheid normaal is. Werknemers die getraind zijn in het herkennen van je eigen communicatiepatronen, zijn ook beter gewapend om valse boodschappen te herkennen.

Meer weten over hoe jouw bedrijf zich digitaal beter kan wapenen? Bekijk ook onze andere blogberichten of ontdek hoe we met contentcreatie bedrijven helpen bij hun digitale groei.

Taal als wapen en als schild

De kracht van pretexting ligt in taal. In de manier waarop een vraag gesteld wordt, de toon die gehanteerd wordt, het soort details dat iemand kan geven om geloofwaardigheid op te bouwen. Daarom is het net zo belangrijk om bewust met taal om te gaan in je eigen communicatie.

Een goed voorbeeld is het gebruik van templates voor e-mailcommunicatie met klanten. Door ervoor te zorgen dat al je externe communicatie een herkenbare structuur, stijl en tone of voice heeft, verhoog je de kans dat onregelmatigheden opvallen. Wie plots een e-mail ontvangt die volledig afwijkt van eerdere berichten, zal sneller op zijn hoede zijn.

Bovendien biedt contentcreatie de mogelijkheid om moeilijke onderwerpen zoals cyberveiligheid op een toegankelijke manier bespreekbaar te maken. Een korte video met concrete tips, een verhaal vanuit een eigen ervaring, of een reeks visuals die medewerkers helpen bij het herkennen van verdachte situaties: het maakt allemaal een verschil.

Pretexting herkennen: een kwestie van patronen doorbreken

Een belangrijk inzicht bij pretexting is dat het vaak werkt omdat we functioneren op automatische piloot. We willen behulpzaam zijn, efficiënt werken, niet onbeleefd overkomen. Pretexting doorbreekt die routines door iets toe te voegen dat buiten de norm valt: een onverwacht verzoek, een ongewone vraag, een onbekend persoon met een geloofwaardig verhaal.

Daarom is een van de krachtigste wapens tegen pretexting het ontwikkelen van een alert bewustzijn. Dat begint bij opleiding en training, maar krijgt pas echt impact wanneer het ingebed wordt in de dagelijkse communicatie van je organisatie. En daar komt content opnieuw in beeld.

Met creatieve content geef je taal aan waakzaamheid. Je maakt het bespreekbaar. Je normaliseert het stellen van vragen zoals “Mag ik even checken bij een collega?” of “Kunt u mij die vraag nog eens via het gekende kanaal sturen?”. Je geeft medewerkers de tools én het vertrouwen om niet zomaar mee te gaan in een verhaal dat plausibel klinkt.

Een toekomstgerichte aanpak

Pretexting is geen hype, maar een blijvend risico. Hoe meer onze communicatie digitaal verloopt, hoe groter de kans dat we geconfronteerd worden met dit soort misleiding. Daarom is het belangrijk om te investeren in een langetermijnaanpak.

Die aanpak hoeft niet zwaar of ingewikkeld te zijn. Het begint bij bewustzijn, groeit via gedeelde communicatie en wordt sterker naarmate er meer verhalen gedeeld worden binnen het bedrijf. Echte verhalen, herkenbare situaties, visuele reminders.

Pretexting ontmaskeren is geen eenmalige actie, maar een voortdurende oefening in alertheid en verbondenheid. En net daarin ligt de kracht van contentcreatie: het maakt verbinding tastbaar. Het maakt het mogelijk om moeilijke onderwerpen op een menselijke manier te brengen. En het helpt organisaties om zichzelf te beschermen, van binnenuit.

Wil je verder praten over hoe jouw organisatie pretexting kan aanpakken met heldere communicatie en content op maat? Aarzel niet om contact op te nemen. We denken graag met je mee.

Lees ook onze andere verhalen